توکلی‌زاده گفت: با آغاز دوره جدید مدیریت شهری تحولات مثبتی در راستای مدیریت و کاهش آسیب‌های اجتماعی در پایتخت به وقوع پیوست.
به گزارش نبض تهران، محمد امین توکلی‌زاده معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، در دویست و نود و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران با تشریح خدمات قرارگاه اجتماعی شهرداری تهران گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی مهمترین موضوع کشور را آسیب‌های اجتماعی دانستند و در اوایل دولت آقای روحانی جلسه چند ساعته را شخصاً مدیریت کردند که توأم با تأثر و تذکرات جدی ایشان بود.
وی با اشاره به موضوعات مطرح شده در این نشست‌ها و در برگیری آسیب‌هایی که مورد بحث و بررسی قرار گرفت، افزود: موضوع معتادان متجاهر، مهاجرت و حاشیه نشینی، طلاق، مفاسد اخلاقی و نیز مناطق قرمز و بحرانی در این جلسات مطرح شد. این جلسات مقدمه شکل‌گیری قرارگاه اجتماعی شد تا قدم‌هایی برای رفع آسیب‌های اجتماعی برداشته شود اما بعد از آن این رویه متوقف شد.
توکلی‌زاده با اشاره به اینکه با آغاز دوره جدید مدیریت شهری تحولات مثبتی در راستای مدیریت و کاهش آسیب‌های اجتماعی در پایتخت به وقوع پیوست ادامه داد: در دوره‌ای که قرارگاه اجتماعی با حضور رهبر انقلاب شکل گرفت، تعداد معتادان متجاهر در شهر بالغ بر ۱۰ هزار نفر بود. به دلیل رها شدن موضوع از سوی متولیان امر، در آغاز دوره کنونی مدیریت شهری این تعداد به ۲۵ هزار نفر افزایش یافت.
وضعیت آسیب‌های اجتماعی پایتخت مشکل نبود، بحران بود
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با بیان اینکه با رصد وضعیت آسیب‌های اجتماعی در پایتخت، به داده‌هایی رسیدیم که حکایت از نامناسب بودن وضعیت پایتخت در این حوزه را داشت، اظهار کرد: با پایش وضعیت آسیب‌های اجتماعی دریافتیم که موضوع آسیب در پایتخت نه یک مشکل بلکه، تبدیل به یک بحران جدی شده است. تصاویر تلخی ناشی از تجمعات سنگین معتادان متجاهر در محله‌هایی مانند شوش، هرندی، اوراق‌چی‌ها، خلأ زیر، رود دره فرحزاد و خاک سفید را داشتیم که از پاتوق گذشته و به محل تجمع افراد آسیب دیده تبدیل شده بود. وضعیت به گونه‌ای بود که بزهکاران و متجاهران واهمه‌ای از نیروی انتظامی نداشتند.
وی با اشاره به اینکه درپاره‌ای از موارد برخی گروه‌ها و سازمان‌ها برای کاهش آسیب به این محله‌ها و مناطق ورود کردند اما موانعی مانع ادامه فعالیت این مجموعه‌ها می‌شد، رفع موانع را اولویت ابتدایی برای کاهش آسیب دانست و گفت: درگذشته ۲ نگاه به موضوع آسیب‌های اجتماعی در پایتخت وجود داشت. نگاه اول این بود که آسیب اجتماعی بخشی از توسعه و عوارض آن است که باید آن را پذیرفت و آن را بخشی از زندگی می‌دانستند. رویکرد دوم، مسئولیت‌پذیری در این حوزه بود. اینکه خود را در مقابل آسیب دیدگان اجتماعی مسئول بدانیم و برای رفع مشکلات آنان برنامه‌ریزی کنیم. در دوره کنونی مدیریت شهری این نگاه را انتخاب کردیم و بر اساس آن اقداماتی را در دستور کار خود قرار دادیم.
توکلی‌زاده با تشریح اینکه مدیریت شهری با این نگاه به حوزه آسیب‌های اجتماعی پایتخت ورود کرده است، ادامه داد: سرآمد این رویکرد شهر انسان محور است. ما شهر را برای انسان‌ها می‌سازیم و خدماتش را برای انسان‌ها تدارک می‌بینیم. این تفاوت نگاه و رویکرد مدیریت شهری، شورای شهر و فعالان حوزه شهری در دوره کنونی نسبت به گذشته است.
تشکیل قرارگاه اجتماعی به همت رئیس جمهور شهید
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در ادامه با اشاره به اینکه با آغاز فعالیت دولت سیزدهم، قرارگاه اجتماعی در کشور برای ساماندهی و مدیریت آسیب‌های اجتماعی با حضور دستگاه‌های مختلف در بالاترین سطح آغاز به کار کرد، بیان داشت: یکی از اولین جلساتی که رئیس جمهور شهید آن را برگزار و مدیریت کرد جلسه قرارگاه اجتماعی و موضوع آسیب‌های اجتماعی بود. در استانداری نیز در شهر تهران تقسیم کار انجام و مقرر شد شهرداری ۵ هزار تخت برای افراد ماده ۱۶ راه‌اندازی کند. تکالیفی نیز بر عهده دستگاه‌های دیگر گذاشته شد و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که به تنهایی نمی‌توانیم این معضل را در تهران برطرف کنیم.
وی به سابقه تشکیل قرارگاه‌های مختلف در کشور و تهران برای برطرف کردن چالش‌ها و مشکلات در ابعاد مختلف اشاره کرد و افزود: در موضوع کرونا نیز با مشکل نبود هم افزایی میان دستگاه‌ها و بخش‌های مختلف رو به رو بودیم.
در روزهای سخت کرونا که شهر تعطیل شده بود با تشکیل قرارگاه سلامت به عنوان اولین قرارگاه شکل گرفته در پایتخت با ایجاد همدلی و هم افزایی میان بخش‌های مختلف از بحران عبور کردیم. در شهرداری همه مراکز، فرهنگسراها و ورزشگاه‌ها به مرکز واکسیناسیون تبدیل شد و توانستیم نمونه موفقی از همکاری بین بخشی در راستای ارائه خدمت مطلوب به مردم را تمرین کنیم.
توکلی‌زاده توضیح داد: در ایامی که کشورها از یکدیگر لوازم مقابله با کرونا را به سرقت می‌بردند، با نگاه انسانی به بیش از ۶۰ هزار تبعه خارجی در تهران واکسن تزریق شد. با این نگاه قرارگاه اجتماعی را با عضویت ۱۴ دستگاه شکل دادیم. در این قرارگاه ۳۸ جلسه را به ریاست شهردار تهران و مسئولان دستگاه‌ها برگزار و در آن ۳۸۰ مصوبه برای اجرا به تصویب اعضا رسید.
وی اضافه کرد: موانعی در راستای ارائه خدمات به آسیب دیدگان وجود داشت که مهمترین آن نبود زیرساخت لازم برای خدمات رسانی مطلوب به این افراد بود. تا پیش از دوره کنونی مدیریت شهری موضوع ماده ۱۶ در شهرداری تهران دنبال نمی‌شد و فعالیت شهرداری تنها محدود به گرمخانه‌ها و مراکزی مانند آن بود. در قالب مصوبات قرارگاه اجتماعی مقرر شد تخت‌هایی برای ارائه خدمت به افراد مشمول ماده ۱۶ از سوی شهرداری ایجاد و راه اندازی شود.
ارائه خدمات تخصصی به آسیب دیدگان اجتماعی
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در ادامه با بیان اینکه شهرداری تهران فراتر از مصوبات قرارگاه اجتماعی به تعهدات خود عمل کرد، افزود: بر اساس مصوبات قرارگاه اجتماعی، شهرداری تهران مکلف به تأمین و راه اندازی ۵ هزار تخت ویژه افراد آسیب دیده مشمول ماده ۱۶ بود اما با توجه به نیازهای موجود در این حوزه شهرداری با راه‌اندازی ۷۸۰۰ تخت در ۱۱ مرکز یاور شهر برای نخستین بار به حوزه افراد آسیب دیده مشمول ماده ۱۶ ورود کرد و خدمات خود را به شکل تخصصی ارائه کرد.
توکلی‌زاده با بیان اینکه تجربه اجرای طرح‌های گذشته ساماندهی افراد آسیب دیده اجتماعی و معتادان متجاهر، مسیر حرکت مدیریت شهری در این قرارگاه را ترسیم کرده است، اظهار داشت: بارها شاهد آن بودیم که با وجود اجرای طرح‌های ساماندهی افراد معتاد متجاهر، افرادی در خیابان باقی می‌ماندند که منع پذیرش در مراکز ساماندهی بودند. عمده این افراد دارای صغر سن، کبر سن، زخم باز یا دارای بیماری‌های مسری، معلولیت، بیماری‌های روحی و روانی یا ایدز و هپاتیت بودند و امکان نگهداری آنان در مراکز عادی وجود نداشت.
وی توضیح داد: برای ساماندهی این دسته از معتادان، مراکز تخصصی ایجاد شد و در آن به شکل حرفه‌ای به این بخش از افراد خدمات ارائه می‌شود. این مراکز اکنون ثروت شهر هستند چراکه با افتخار می‌توان ادعا کرد اکنون در همه حوزه‌های آسیب؛ مراکز جامعی را راه‌اندازی کرده‌ایم که قادریم با استفاده از نیروهای متخصص در آن مراکز خدمات خوبی را به آسیب دیدگان اجتماعی ارائه کنیم.
اصلاح فرایند درمان آسیب دیدگان اجتماعی
معاون شهردار تهران، ایجاد زیرساخت را نخستین گام در روند کاهش آسیب‌های اجتماعی خصوصاً در حوزه اعتیاد دانست و با بیان اینکه برای کاهش این آسیب نیازمند تحول در فرایند درمان افراد هستیم، از توجه به این مهم در دوره کنونی مدیریت شهری خبر داد و گفت: اصلاح فرایندهای درمانی مرحله بعدی در حوزه کاهش آسیب است که در این دوره مدیریت شهری به آن توجه شد. در گذشته خروجی مقدار اثرگذاری درمان در مراکز ترک اعتیاد تنها ۴ درصد بود اما با تحول در فرایندهای درمانی و اصلاح چرخه درمان در قالب ۹ گام امروز شاهد اثربخشی بین ۲۰ تا ۴۰ درصدی در فرایند درمان افراد آسیب دیده اجتماعی هستیم.
مردم، شهرداری و دستگاه‌ها ۳ ضلع مؤثر کاهش آسیب
توکلی‌زاده، با بیان اینکه برای موفقیت در مدیریت و کاهش آسیب‌های اجتماعی در پایتخت، الگوی جدیدی از سوی شهرداری دنبال شد تا موفقیت اجرای برنامه‌های کاهش آسیب افزایش یابد، توضیح داد: در قرارگاه اجتماعی ۳ ضلع شهرداری، دستگاه‌های اجرایی و شهروندان در فرایند کاهش آسیب مداخله داده شدند. در مجموعه مدیریت شهری، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی امکانات شهرداری را به شکل یکپارچه و هماهنگ در قالب یک طرح مشترک وارد فرایند مداخله‌ای خود در این حوزه کرد و توانست با ایجاد انسجام و هماهنگی کامل؛ بخش بزرگی از مأموریت خود را در این عرصه با موفقیت دنبال کند.
وی اضافه کرد: علاوه بر فعال شدن ارکان مدیریت شهری، ۱۴ دستگاه دولتی و نهاد مختلف نیز به حوزه کاهش آسیب در پایتخت ورود کردند و با شهرداری هم افزایی نزدیکی داشتند. در حلقه سوم نیز تشکل‌های مردم نهاد و نیروهای جهادی به عرصه کاهش آسیب، ورود فعالانه داشتند. با همکاری میان این بخش‌ها زنجیره‌ای موفق در مدیریت آسیب در پایتخت ایجاد شد که محصول فعالیت آن امروز به خوبی قابل رصد و مشاهده است.
معاون شهردار تهران با قدردانی از فعالیت مجموعه‌های دولتی و نهادهای انقلابی برای رفع آسیب‌های اجتماعی در پایتخت گفت: از ۳۸۰ مصوبه قرارگاه اجتماعی بالغ بر ۸۰ درصد آن عملیاتی و اجرایی شده است. اتفاقی که سبب شد بسیاری از شهرداری‌های کشور با الگو گرفتن رویکرد قرارگاه اجتماعی تهران، این موضوع را در شهرهای خود نیز دنبال کنند.
اعتماد رئیس جمهور به شهردار تهران در مدیریت قرارگاه اجتماعی معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با بیان اینکه موفقیت در مدیریت آسیب‌های اجتماعی منجر به حمایت دولت سیزدهم و چهاردهم از اقدامات انجام شده شهرداری در این حوزه شد، افزود: رئیس جمهور شهید بر اساس اصل ۱۲۷ قانون اساسی اختیارات دلت را برای مدیریت آسیب‌های اجتماعی پایتخت به شهردار تهران تفویض کرد. دکتر پزشکیان نیز با استمرار این موضوع از اقدامات انجام شده در حوزه آسیب‌های اجتماعی تهران حمایت کردند. با استفاده از این اختیار قانونی، مصوبات قرارگاه اجتماعی مصوبه دولت محسوب می‌شود و همه دستگاه‌ها ملزم به اجرای آن هستند.
حذف پاتوق‌های آسیب و احیای زندگی در آن‌ها
توکلی‌زاده با بیان اینکه در قرارگاه اجتماعی و بر اساس اصل ۱۲۷ قانون اساسی ۱۳ جلسه برگزار و مصوبات خوبی در حوزه آسیب‌های اجتماعی به تصویب رسیده است، محصول هم افزایی ارکان مدیریتی و حاکمیتی با یکدیگر را از بین رفتن پاتوق‌های آسیب و احیای زندگی در این مراکز دانست و اظهار داشت: رود دره فرحزاد بیش از ۱۲۰۰ معتاد ساکن و رسوبی را در دل خود جای داده بود. این منطقه برای سال‌ها به عنوان نقطه بحران و قرمز پایتخت محسوب می‌شد که در آن زیست بوم آسیب‌های اجتماعی به شکل وسیعی ریشه دوانده بود.
وی اضافه کرد: با اقدامات انجام شده منسجم میان ارکان مختلف مدیریت شهری، نهادهای دولتی و قضائی، رود دره فرحزاد با وسعت ۵۴ هکتار مورد مداخله مؤثر قرار گرفت و در آن آلونک‌های غیرمجاز، کانون آسیب، خانه‌های پلاک قرمز، کلونی‌های تجمع افراد آسیب دیده اجتماعی و نیز برخی چالش‌های دیگر در آن از بین رفت و زندگی در رود دره فرحزاد دوباره آغاز شده است. معاون شهردار تهران خاطرنشان کرد: پیش از این در این منطقه اقدامات مداخله‌ای انجام شده است، اما به دلیل استمرار نداشتن آن شاهد بازگشت آسیب به رود دره فرحزاد بودیم و ضرورت دارد در فرایند انجام شده اقدامات به شکل مستمر به انجام برسد.
توکلی‌زاده تاکید کرد: افتخار ما این است که مناطق قرمز و پاتوق‌های این‌چنینی مانند خلأ زیر و مانند آن را از بین بردیم اما مدعی نیستیم آسیب‌های اجتماعی صفر شده است. لذا تاکید می‌کنیم تعداد آسیب دیدگان اجتماعی در مناطق قرمز کاهش یافته است به گونه‌ای که به زحمت می‌توان ۱۰ فرد آسیب دیده اجتماعی را در این مراکز که قبلاً صدها نفر در آن حضور داشتند را پیدا کرد.
حمایت از کودکان کار با بسته‌های حمایتی
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در بخش دیگری از گزارش خود به اعضای شورای اسلامی شهر تهران، به موضوع کودکان کار و خیابان اشاره کرد و با بیان اینکه رویکرد ارائه خدمات به این گروه دارای حساسیت بیشتر و تفاوت ماهوی و شکلی نسبت به گذشته است، ادامه داد: در گذشته برای ساماندهی کودکان کار و خیابان بیش از ۳۲ طرح اجرا شده است که بسیاری از آنان با وجود برخی موفقیت‌هایی که داشتند به سرانجام نرسیدند. با بررسی نقاط ضعف و قوت در اجرای طرح‌های ساماندهی رویکرد جدیدی را در این عرصه دنبال کردیم.
وی ادامه داد: در رویکرد جدید به کودک و خانواده او و نیز و باندهای سوداگر و سوءاستفاده گر از کودکان فکر کردیم و برای هر یک از آنان تدابیری در نظر گرفته شد. در مسیر اجرای این طرح قوه قضائیه و سازمان بهزیستی نیز کنار مدیریت شهری قرار گرفتند و فرایندهای جدیدی را برای ساماندهی کودکان کار و خیابان دنبال کردیم.
توکلی‌زاده با تشریح این اقدامات، افزود: با تغییر رویکرد در ساماندهی کودکان کار و خیابان، به جای اعزام کودک به مراکز نگهداری که خود محل آسیب بودند، موضوع بازگرداندن کودکان به خانواده را دنبال کردیم. با ارائه حمایت‌های مختلف ازخانواده‌های کودکان و آموزش به والدین تلاش کردیم فضای مناسبی را برای جلوگیری از حضور کودک در خیابان ایجاد کنیم. همایش‌ها و مراسم‌های شاد و مناسبتی برای خانواده‌ها تدارک و آموزش‌هایی در مراکز پویا شهر به والدین و دانش‌آموزان ارائه شد و سعی کردیم فرایند آموزش و تحصیل کودکان را نیز در این مراکز تسهیل کنیم.
وی از برخورد با باندهای سوداگر و استفاده کنندگان از کودکان کار و خیابان خبر داد و گفت: با حکم قضائی و با اقدامات انجام شده از سوی فراجا، حساب‌های بانکی سوداگران شناسایی و رصد شده و فعالیت این باندها نسبت به گذشته کاهش یافته است و اکنون می‌توان ادعا کرد به نقطه بهتری نسبت به گذشته رسیده‌ایم.
انتهای پیام/
